Welkom op mijn website over differentiëren in de onderbouw. Mijn naam is Linda van Brederode en sinds een aantal jaar ben ik als zij-instromer werkzaam als docent Nederlands in het VO. Naast docent Nederlands ben ik kwaliteitszorgmedewerker op het Trias vmbo. Dit is een vmbo-school met ruim 1000 leerlingen.
Naast docent en kwaliteitszorgmedewerker volg ik een Master Pedagogiek aan de Hogeschool van Amsterdam en daarvoor houd ik me bezig met onderwijskunde vraagstukken. In deze rol ben ik door de organisatie gevraagd om mee te denken hoe we het differentiëren in heterogene brugklassen kunnen vormgeven.
Met deze website hoop ik iedereen die werkzaam is in het vo te helpen met handvatten om te differentiëren en ik geef aanbevelingen hoe dit geborgd kan worden in de lespraktijk en organisatie.
Op het Trias vmbo wordt momenteel gewerkt met homogene brugklassen (basisberoeps, kaderberoeps, theoretische leerweg en havo-kansklas). Vanaf schooljaar ‘24/’25 zal gewerkt worden met heterogene brugklassen basiskader, kader-tl en tl-havo-kans om vervolgens te onderzoeken of het mogelijk is om de brede brugklas op te zetten en wat hiervoor nodig is.
De school Trias vmbo biedt onderwijs aan middels ‘Hoofd, hart, handen’ , waarbij leerlingen niet alleen kennis wordt aangeboden, maar ook aandacht is voor creatieve en praktische vaardigheden. De organisatie heeft als visie dat leerlingen een eerste stap moeten maken naar participerend en zelfstandig burgerschap, waarbij ze kunnen meekomen in de snel veranderende maatschappij.
Metacognitief stappenplan
Voor het ontwikkelen van deze website heb ik een metacognitief stappenplan doorlopen, wat is aangereikt tijdens de colleges van het vak Perspectief op Leren & Schoolontwikkeling voor de Master Pedagogiek.
- Voorbereiding: Oriëntatie en taakanalyse, Voorkennis activeren, Doel en Plannen.
In het laatste college van de collegereeks heb ik schematische weergave (zie figuur 1) gemaakt van de implementatie van een verbetertraject. Ik heb dit gemaakt op basis van het vraagstuk of ik kan meedenken met het maken van het teamplan van de opdrachtgever (Katinka, zij heeft ook feedback gegeven) uit de organisatie en de onderwijsinnovaties die zijn behandeld in de colleges. Hieruit kwam differentiatie naar voren. Ik heb daarnaast het beoordelingsformulier gelezen om te beoordelen of ik zou voldoen aan de vereiste criteria. Daarna ben ik in gesprek gegaan met Katinka en een andere afdelingsleider om te bekijken hoe dit zou passen in onze organisatie. We kwamen tot de conclusie dat een beroepsproduct het innovatieproces in de onderwijspraktijk aanjager zou kunnen zijn. Daarom heb ik gekozen om een website te maken met als doel om inzicht en draagvlak voor gedifferentieerd lesgeven te bewerkstelligen. Hieruit zou een verbetertraject kunnen volgen wat ik voor het vak Veranderkunde kan inzetten.
De planning voor het maken van de website had meer aandacht mogen krijgen. Omdat het maken van een website veel tijd in beslag heeft genomen en ik feedback moest ontvangen van mijn opdrachtgever, collega’s en studiegenoten heb ik de deadline helaas niet gehaald. Daarnaast was ik laat begonnen met de opdracht.
2. Uitvoering: Plan systematisch uitvoeren, Monitoren.
Mijn plan heb ik heel systematisch uitgevoerd. Ik heb de opzet van de website uitgedacht, literatuur gezocht, content geschreven en de website in elkaar gezet. Het lukte me niet om me aan een vooraf gemaakte planning te houden, omdat ik geen planning had, daar ik laat was begonnen met de opdracht. Ik heb mijn collega’s wel gevraagd om tussentijds feedback te geven en mee te lezen om samen te monitoren of het product de goede kant uit ging.
3. Evaluatie: Taak evaluatie, Recapitulatie en reflectie.
Het verslag heb ik gecheckt aan de hand van het beoordelingsformulier en ik heb aanpassingen gedaan aan de hand van de feedback die is beschreven door collega’s, medestudenten en opdrachtgever. Hieronder volgt een reflectie wat deze opdracht mij heeft opgeleverd.
Reflectie
In de collegereeks van Perspectief op Leren & Schoolontwikkeling heb ik veel kennis opgedaan over onderwijskundige onderwerpen die mij zowel in het primaire als secundaire proces helpen om me te ontwikkelen als professional. Zo heb ik de filmpjes over meta-cognitie één-op-één overgenomen in mijn eigen onderwijspraktijk om leerlingen inzicht te geven in leren leren. Dit was nuttig in een periode van examenvoorbereidingen en -stress.
Waar ik in mijn rol als teacher leader veel aan heb gehad is het onderwerp feedback. Ik ben bewuster feedback gaan vragen aan mijn collega’s, zodat ze me goede tips hebben kunnen geven om mijn product te verbeteren.
Tijdens het ontwikkelen van deze website in mijn rol als teacher leader ben ik erachter gekomen dat het voor collega’s soms lastig is om mij te volgen. Mijn kennisniveau ligt hoger en ik heb de ambitie om ook daadwerkelijk betekenisvol te zijn. Ik kreeg tijdens informele gesprekken met collega’s en mijn opdrachtgever regelmatig te horen dat de insteek te theoretisch was. Daarnaast kwam ik erachter dat collega’s het heel leuk en interessant vinden en graag met me meedenken. Maar vragen die kwam opborrelen waren: Hebben we wel de kennis en expertise in huis om gedifferentieerd les te geven. Schijnbaar simpele voorwaarden om gedifferentieerd les te kunnen geven, zoals goed klassenmanagement en data-geïnformeerd werken, kunnen in het vmbo-onderwijs al uitdagend genoeg zijn. Ook vraagt het veel tijd en inspanning van collega’s om kennis en inzicht te verwerven om gedifferentieerd les te geven, naast alle andere taken die ook aandacht vragen.
Als teacher leader heb ik dus geleerd dat het belangrijk is om de tijd te nemen om naar collega’s te luisteren, draagvlak moet zoeken en kleine stapjes moet nemen, voordat een verandering omarmd wordt door het gehele team.
In een volgend project of indien ik dit onderwerp meeneem naar Veranderkunde zal ik aan de start van het traject een striktere planning opzetten en overleggen met de betrokken stakeholders, zodat ik gestructureerd kan werken aan het einddoel en de betrokkenen ook kan wijzen op de afspraken.
